"In de hele filmbusiness is er niemand die al zolang exclusief samenwerkt als wij twee."
Terwijl vakbonden verwoed onderhandelen over werkduurverkorting en nogal wat werknemers worstelen met een burn-out, zijn er ook mensen die maar niet genoeg krijgen van hun job. Ze staan op met hun werk, gaan ermee slapen, en 's nachts dromen ze ervan. Zeven dagen op zeven. And they love it. Het zijn workaholics, en GUIDO probeert een gaatje te prikken in hun overkokende agenda.
Een van de mooiste films dit jaareinde is What Maisie Knew van het Amerikaanse regisseursduo David Siegel en Scott McGehee. Het is het ontroerende verhaal van een zesjarig meisje dat verstrikt geraakt in de pijnlijke echtscheiding van haar ouders. In de hoofdrollen herken je getalenteerd volk als Julianne Moore, Alexander Skarsgård, Joanna Vanderham en Steve Coogan, maar het is de piepjonge Onata Aprile die de show steelt. Wij gingen rond de tafel zitten met de regisseurs en peilden naar hun geheimen in het filmvak.
GUIDO: Het script voor What Maisie Knew werd achttien jaar geleden geschreven, maar niemand durfde het aan, omdat ze vreesden dat het onmogelijk was een zesjarige actrice te vinden die een hele film kon dragen. Jullie hebben het wel aangedurfd. Zijn jullie moedig of gek?
David: (lacht) Knettergek, waarschijnlijk.
Scott: Maar we hebben wel degelijk zo'n meisje gevonden.
David: Vrij laat eigenlijk. We wisten dat het moeilijk zou worden, dus we zijn vroeg genoeg begonnen met zoeken, maar we hebben Onata pas een week of drie voor het begin van de opnames ontmoet. De producers begonnen al te panikeren en probeerden ons te pushen om een van de meisjes te casten die we hadden afgewezen. Maar dat wilden we niet. Zonder het juiste meisje in de rol van Maisie, zou de film zeker mislukt zijn.
Scott: En toen ging de hemel open. (lacht)
GUIDO: Hebben jullie niet overwogen om eerst het meisje te zoeken en dan pas van start te gaan met de preproductie?
Scott: Dat zou verstandig geweest zijn.
David: We hebben erover gesproken, maar in de praktijk werkt het zo niet. Een film drijft op momentum. Eenmaal de radertjes draaien, wil je de machinerie niet meer stilleggen. Want dan moet je helemaal opnieuw beginnen.
Scott: Je krijgt als het ware een slot, en als je dat mist, stort alles in elkaar.
David: Alexander Skarsgård was al geboekt voor een andere film na de onze, en hetzelfde gold voor Julianne Moore. Die acteurs zouden we dus kwijt geweest zijn.
Spielberg in een gorillapak
GUIDO: Voor een zesjarige had Onata Aprile eigenlijk al...
Scott: ... een curriculum vitae?
GUIDO: Wel ja. Het was niet de eerste keer dat ze op een set stond.
David: Zoveel ervaring had ze nu ook weer niet. Het kind was ocharme zes jaar! Ze had al één klein rolletje gedaan.
Scott: Twee kleine rolletjes, om precies te zijn.
GUIDO: Wat al meer is dan veel achttienjarige actrices.
Scott: Ja, dat is waar. Onata had al voor de camera gestaan, ze begreep hoe een set werkt.
David: Dat maakte haar in zekere zin wel regisseerbaar. Niet als een volwassen actrice, maar omdat ze zo getalenteerd is. She's a special girl. Een natuurtalent. Heel intuïtief.
GUIDO: Steven Spielberg, een meester in het regisseren van kinderen, trok wel eens een gorillapak aan op de set om de gewenste reactie uit een kindacteur te krijgen. Dat soort trucs hebben jullie niet moeten toepassen?
David: Nee, dat was niet nodig. Onata was, euh... (knippert met zijn ogen) Man, nu krijg ik dat beeld van Spielberg in een gorillapak niet meer uit mijn hoofd...
Scott: (lacht)
GUIDO: Dat was op de set van Close Encounters of the Third Kind, als ik me niet vergis.
David: Ja bedankt, ik zal nooit meer rustig kunnen slapen nu ik dat weet. (lacht)
Scott: Nee, dat soort trucjes hadden we niet nodig. We hebben even overwogen om haar niet te vertellen wanneer de camera draaide en wanneer niet, maar ook dat bleek niet nodig. Ze snapte het.
GUIDO: Het meisje zit in bijna elke frame. Alles wordt verteld vanuit haar standpunt. Was dat geen narratieve beperking?
Scott: Very much so.
David: Maisie zit niet in elke frame, maar wel in elke scène. Die restrictie zat al in het script. En dat was juist de uitdaging. Het was niet makkelijk om uit te dokteren hoe we het zouden doen, maar dat maakte het interessant. Als kijker moet je de dingen die je niet ziet, omdat Maisie niet aanwezig is bij de gebeurtenis, zelf invullen. De film wordt verteld in losse episodes. Dat maakt het boeiend. Het was voor ons een interessante puzzel om te leggen.
GUIDO: Maisies ouders worden gespeeld door Julianne Moore en Steve Coogan. Bij Steve Coogan denk ik meteen aan comedy.
David: Een film over een pijnlijke echtscheiding riskeert zwaar op de hand te worden. Dat wilden we vermijden, en daarom wilden we een zekere lichtheid in de rol van de vader. Steve was daar de geschikte man voor. Hij speelt een soort narcistische goofball.
Scott: Je mag niet vergeten dat wij Amerikanen zijn. Wij weten wel dat Steve Coogan in Engeland en Europa bekend is als komiek, maar wij kennen hem vooral van zijn serieuze filmwerk met Michael Winterbottom.
David: Voor ons voelde het niet aan als een grote sprong om deze rol aan Steve te geven. We wisten dat hij het aankon, dat had hij al eerder bewezen.
GUIDO: Hoewel What Maisie Knew een hartverscheurend verhaal vertelt, wordt de film nooit sentimenteel.
Scott: Dat hebben we bewust vermeden.
David: Wat niet wil zeggen dat we bang waren van emoties, maar de film mocht niet zeemzoeterig worden. Geen tranentrekker. Werd er gesnotterd in de zaal toen jij 'm zag?
GUIDO: Nee, maar ik zat in een zaal vol cynische journalisten, dus dat is geen referentie...
Scott: (ironisch) Ah, ik begrijp het. Jullie zijn te stoer voor tranen.
Proper ondergoed
GUIDO: Jullie zijn onafhankelijke filmmakers, die buiten de grote studio's werken. Is dat een bewuste keuze, of een noodzaak?
Scott: Als je het zo zwart-wit stelt, is onafhankelijk filmen voor ons een noodzaak.
David: Maar het is niet zwart-wit. De grens tussen indie en studio is in Amerika niet zo duidelijk afgebakend. Nogal wat zogenaamde American indies zijn wel degelijk gefinancierd door de studio's, alleen met een lager budget. Wat telt voor een filmmaker, is dat je het budget rond krijgt. Waar het vandaan komt, maakt eigenlijk niet zoveel uit.
Scott: Wij hebben niets tegen de grote studio's en zijn er zeker niet afkerig van om voor hen te werken. Het is er alleen nog nooit van gekomen. Al heeft het niet veel gescheeld. Dus het kan best zijn dat je onze namen vroeg of laat ziet opduiken op de aftiteling een grotere Hollywoodproductie. Wie weet.
GUIDO: Jullie maken al twintig jaar samen films. Wat is het geheim van jullie werkrelatie?
David: We hebben hetzelfde niveau van persoonlijke hygiëne, wat handig is als je voor de promotie van een film samen de wereld moet rondreizen. (lacht)
GUIDO: Proper ondergoed.
Scott: (schatert) Inderdaad: proper ondergoed is de basis van elke gezonde werkrelatie. Alle gekheid op een stokje: als je er rekening mee houdt dat wij geen koppel zijn, en al evenmin familie van elkaar, denk ik dat er in de filmbusiness niemand is die al zolang exclusief samenwerkt als wij twee. Tja, wat kan ik zeggen? We hebben het nooit anders geweten. Wij hebben nog nooit apart gewerkt.
GUIDO: Zijn jullie het altijd eens met elkaar?
David: Nee, maar wij discussiëren op voorhand, achter gesloten deuren. Eenmaal we beginnen te draaien, op de set, staan we beiden op één lijn.
Scott: We never fight in front of the kids!
GUIDO: Als je nauw met iemand samenwerkt, kan je elkaar stimuleren om het werk zo goed mogelijk te doen.
Scott: Daar zit iets in, ja. Zeker tijdens het schrijfproces. Dan kom je wel eens in de verleiding om te gaan treuzelen, om het werk uit te stellen. Als je dan iemand hebt die achter je vodden zit, is dat zeker een stimulans. En dat werkt in beide richtingen.
GUIDO: Op de set kunnen de acteurs terecht bij om het even wie van jullie?
David: Ja. Wij denken en handelen als één regisseur. Ook achteraf. Stel dat jij ons apart zou interviewen in plaats van samen, dan denk ik niet dat je een ander verhaal zou krijgen.
(HDP)
foto: Film Fest Gent
Meer artikels: (nog 257 artikels in deze categorie)